Links over (omgaan met) manipulatie
Tenzij anders vermeld zijn de websites Nederlandstalig.
Pro manipulatie
Publicaties die op transparante wijze pleiten voor manipulatie:
- de aanleiding tot de website die u nu bekijkt was het boek Manipuleren kun je leren van Frank van Marwijk. Bestellen: bij Managementboek of bol.com
- Frank van Marwijk, de auteur van dit boek schrijft op ManagersOnline over twaalf redenen om te liegen
- een soortgelijk boek dat ook hoog scoorde op bestsellerlijsten is Hoe word ik een rat? van Joep Schrijvers. Bestellen bij Managementboek of bol.com
- dan is er sinds mei 2009 het boek Hoe pak je een oen zijn poen? van Leo Pot. Bestellen: bij Managementboek of bol.com. “Een serveersteer die een fooi wil, raakt de klant bij het afrekenen heel even aan.” Conclusie: wie hier niet van gediend is kan de serveerster vriendelijk vragen hem niet aan te raken. Een vraag die deze titel oproept is hoeveel respect deze auteur voor zijn lezers heeft
- over framing (het zodanig positioneren van een onderwerp dat weerstand of sympathie ontstaat) zijn er de boeken Framing – Over de macht van taal in de politiek van Hans de Bruijn en Denk niet aan een roze olifant van Sarah Gagestein.
Beide richtingen
Boeken en websites die in verschillende richtingen kunnen worden gebruikt, zowel voor transparant communiceren als om te leren omgaan met manipulatie en om te manipuleren:
- leren.nl over beïnvloedingsstrategieën
- interview met Robert Cialdini, auteur van het boek Invloed, in Tijdschrift voor marketing (bestellen bij Managementboek of bol.com)
- Wikipedia over de Roos van Leary, een methode van Timothy Leary
- ook de inhoud van het boek Antipulatie door Paul Vessies kan in beide richtingen worden gebruikt (het accent ligt op het ontkrachten van manipulatie)
- in deze TED-talk vertelt wetenschapper Amy Cuddy hoe dieren via machtsposes elkaar beïnvloeden. Mensen die dit doen beïnvloeden niet alleen elkaar, maar ook zichzelf.
Hanteren van manipuleren
Tips voor het vergroten van transparantie:
- het boek Motivatiemythe van Reinhard K. Sprenger gaat over integer (niet-manipulatief) motiveren. Het boek is helaas momenteel niet leverbaar, er is wel recensie met een soort samenvatting door Frans van Schijndel
- Leren.nl over sociale weerbaarheid en over omgaan met lastige mensen
- website Innerned over emotionele chantage
- website Gastsprekers.nl over geloofwaardig communiceren
- website Geocities over fouten in denken en oordelen, naar het boek Zindelijk denken van professor Van Hoesel
- website van Hein Pragt met zeer gevarieerde informatie, onder meer een pagina over manipulatie en emotionele chantage
- een online cursus over omgaan met manipulatie wordt gegeven door Arjan van Dijk
- informatie over omgaan met mensen die geneigd zijn tot psychopathie wordt gegeven door Zelfbescherming.org (zie ook het Engelstalige boek Snakes in suits)
- Startpagina psychologie en Startpagina assertiviteit
- het artikel Eerlijk duurt het langst van Eric Bos (consultant bij VODW) belicht hoe organisaties vertrouwen kunnen herstellen
- Ben Tiggelaar publiceerde op zijn website het artikel Gedrag beïnvloeden – hoe ver ga je? met een deskundig pleidooi voor meer respect en transparantie bij beïnvloeding.
Over het herkennen van leugens:
- Pamela Meyer, auteur van het boek Liespotting op conferentie TEDx over het opsporen van leugens
- tips op de website vann het Tijdschrift voor Coaching
- website Blifaloo over How to detect lies
- een soortgelijke webpagina van Stella Aghenie: How to tell when someone is lying?
- de Leugenacademie en Hoffmann Bedrijfsrecherche geven hierin trainingen
- Honesty and Deception in User Interfaces door Harry Brignull
- Express.be over onderzoek naar valse bekentenissen bij
onderzoek politie - op zijn blog Schrijven voor internet vertelt Aartjan van Erkel hoe sommige websites overtuigingstechnieken hanteren die niet inhoudelijk zijn en in veel gevallen ook niet erg ethisch. In het artikel Waarom je klanten beïnvloed willen worden, ook al doe jij het liever niet betoogt Van Erkel dat beïnvloeding wel degelijk ethisch verantwoord kan gebeuren en zelfs noodzakelijk kan zijn bij verkoop
- de website Who trusts you bevat een zelftest voor geloofwaardigheid.
Deze pagina bij De Hoop Verslavingszorg zoekt een verklaring voor manipulatie binnen gezin, onderwijs en hulpverlening.
Egocentrisme
Is er voor jou een relatie tussen manipulatie en egocentrisme, dan zijn deze links interessant:
- website Mens en gezondheid met een definitie van egocentrisme en tips voor het omgaan ermee
- webiste Hart en ziel over ego bij kinderen
- marketingdeskundige Laura Babeliowsky over omgaan met het ego van klanten.
Methodes voor omgaan met manipulatie
Systematische methodes voor het omgaan met de neiging tot manipulatie van jezelf en anderen zijn Transactionele analyse en NVC.
Transactionele analyse (TA)
Deze methode is gebaseerd op de ideeën van Erich Berne over drie bronnen van gedrag (behoeftes, zienswijzen, zekerheden) en de drie egoposities: Ouder, Volwassene en Kind. Het motto van TA is: Ik ben oké – jij bent oké. Informatie is te vinden bij:
- Nederlandse vereniging voor TA
- ITAA, de internationale vereniging voor TA
- Wikipedia Nederlandstalig
- Educare
- Competentietest.com met een (Nederlandstalige) beschrijving van TA met voorbeelden.
NVC
NVC (non-violent communication, geweldloos communiceren), is ontwikkeld door de Amerikaan Marshall Rosenberg en gericht op het concreet bespreekbaar maken van behoeftes.
Deze drie websites zijn Engelstalig:
- Marshall Rosenberg bij YouTube
- een aantal artikelen over NVC
- NVC Academy, online cursussen, deels gratis.
Op de website Hoedoe wordt een voorbeeld behandeld met NVC over de vraag Hoe reageer ik assertief op manipultie?
Nederlandse NVC-trainers met hun eigen website:
- Jan van Koert, Vinecoaching en zijn boek Wat je vindt mag je houden
- Martin van der Meulen, Ai-Opener (deze website bevat veel kosteloze informatie, onder meer enkele video’s)
- Justine Mol, Come2Me en haar boek De giraf en de jakhals in ons
- bureau 4ring van Beatrice Nattermüller heeft een lijst met behoeftes en gevoelens en enkele tools, waaronder apps
- Gonnie Bas, Eszentie
- Hugo A. Roele.
Verder over NVC:
- Facebookgroep
- De Kleine Giraf, NVC op basisscholen
- artikel over NVC in The Times (Engelstalig)
- Wikipedia Nederlandstalig
- Wikipedia Engelstalig.
Sociocratie
Een besluitvormingsmodel dat manipulatie helpt voorkomen en dat leidt tot creatieve oplossingen met veel draagvlak is sociocratie.
Taal en waarheid
Er is een taal die liegen belemmert: het Wayana. Zie dit artikel in Onze taal.